لوایح و مقررات، چون پرچمان اراده معارف، به نقش مهری باشکوه بر تضمین کیفیت آموزش و تربیت، می‌نشینند، تا باغچه‌ی مکتب با شکوه نهالان حکمت و فرهنگ را در کلاله‌های آینده خود بیاورد.
در خصوصیات لوایح و مقررات، مدرسه خصوصی چون کتابی با حروفی از طلای نظام تعلیم و تربیت، زندگی دانش‌آموزان را با دقت و آرامش می‌آموزد، تا در گل‌خانه‌ی یادگیری، گلهای پیشاهنگ آینده خود را بیافریند.
- مادۀ اول : این قانون به تأسی از احکام مندرج ماده های هفد هم، چھل و سوم، چھل و چهارم، چهل و پنجم، چهل وششم وچهل و هفتم قانون اساسى افغانستان، به منظور تنظیم امورمعارف در کشور وضع گردیده است.
-
مادۀ دوم : این قانون دارای اهداف عمدۀ ذیل می باشد :
١- تأمین حق مساوی تعلیم و تربيه برای اتباع جمهوری اسلامى افغانستان از طريق رشد و توسعه نظام معارف همگانی، متوازن و عادلانه.
٢- تقويه روحيه اسلامى، وطن دوستی، وحدت ملی، حفظ استقلال و دفاع از تمامیت ارضى، حفظ منافع و نوامیس ملی و وفاداری به نظام جمھوری اسلامی افغانستان .
٣- تربيه اطفال، نوجوانان و جوانان بە حیث افراد متدین و اعضای مفید و سالم جامعه.
۴- رشد و انكشاف استعداد های اخلاقی، عاطفی، ذهنی، پرورش جسمی و روحیە اجتماعی شاگردان.
٥- تقويه روحيه احترام به حقوق بشر، حمايت از حقوق زن و ديمو كراسى و رفع هرنوع تبعیض در پرتو ارزشهاى اسلامى و عدم اعتياد به مواد مخدر.
٦- تقويه روحيه مسئوليت فردى، اجتماعى وقانون پذيرى معلمان، استادان ، مدرسان وساير كاركنان معارف.
٧- فراهم آورى زمينه مشاركت وليای شاگردان و سایر افراد جامعه در نظام مديريت وجلب همكارى هاى مادى و معنوى ايشان براى رشد وترقى معارف.
٨- تعليم وتربيه اتباع كشور جهت سهم گيرى فعال در رشد اقتصادی و اجتماعی و کاهش فقر در كشور.
٩- تأمين تعليمات متوسطه (اساسى) اجبارى وفراهم آورى زمينه تعليمات ثانوى مطابق به نیازمندی های جامعه.
١٠- تأمين و رشد تعليمات قبل از مكتب مطابق به نيازمندى های اطفال کشور.
١١- تأمين و رشد تعليمات تربيه معلم، تعليمات اسلامى، تعليمات تخنیکی - مسلکی، حرفوی و هنری در کشور.
١٢- امحای بيسوادی و فراهم آورى زمينۀ آموزش سريع براى اطفال و كلان سالان بازمانده از مکتب در کشور.
١٣- ارتقأ وبهود كيفيت معارف با استفاده از تجارب معاصر مطابق نيازمندى هاى كشور و ارزش هاى اسلامى و ملی.
١4- رشد وارتقاى سطح علمی و مسلكى معلمان ، استادان، مدرسان، مديران وساير كاركنان وزارت معارف.
١٥- انكشاف نصاب واحد تعلیمی، مطابق به اقتضاى زمان و معیار های معاصر.
١٦- تأسيس، توسعه، ارتقا، اعمار، ترمیم و تجھیز مکاتب، مدارس و سایر مؤسسات تعلیمی معارف. - مادۀ سوم : اتباع جمهوری اسلامى افغانستان بدون هیج نوع تبعیض دارای حق مساوی تعلیم و تربیە می باشند.
- مادۀ چهارم : (١) تعليمات متوسطه (اساسى) در افغانستان اجباری می باشد. (٢) تعلیمات دوره های قبل از مکتب، دوره های تعلیمات متوسطه (اساسی)، ثانوی ، تخنیکی- مسلکی، حرفوی ، هنری، تعلیمات رسمى اسلامى ، تعليمات عالی، (صنوف سیزدهم و چھاردھم)، تربيه معلم و سواد آموزی وسواد حیاتی در مؤسسات تعلیمی وتربیتی دولتی به صورت رايكان تأمین می گردد.
- مادۀ پنجم: (١) اطفال، از سن شش الی اکمال نه سالگى طور اجبارى شامل مكاتب دوره تعليمات متوسطه (اساسی) می شوند . (٢) اطفالى كه سن شان ہالاتر از کود کستان و کمتراز سن شمول درمكتب باشد، به دورۀ تعليمات قبل از مكتب شامل می شوند . (٣) اطفال ونوجوانانى كه سن آنها ازنه سال تجاوز كرده باشد، زمينه تعليم وتربيه آنها مطابق لايحۀ مربوط فراهم می گردد .
- مادۀ ششم : وزارت معارف عالی ترین مرجع طرح ياليسى ، اداره كننده ، هدايت دهنده وتطبيق كننده اهداف مندرج مادۀ دوم اين قانون و مسئول تنظيم امور مربوط به تعلیم و تربیۀ دوره های تعليمى ملكى پائينتر از لسانس در سطح کشورمى باشد .
- برای مطالعه کامل این قوانین کتاب را از لینک زیر دانلود نمایید.
- مادۀ اول: این مقرره به تأسی از حکم مندرج مادۀ (یازدهم) قانون معارف، وضع گرديده است.
-
مادۀ دوم: اهداف اين مقرره عبارت اند از:
١- دسترسى اتباع كشور به معارف (تعليم وتربيه) با كيفيت.
٢- فراهم نمودن زمينه سهم گيرى و مشاركت متشبثين خصوصى در انكشاف معارف (تعليم و تربيه).
٣- كسترش تعليمات عمومى، تعليمات اسلامى، تعليمات تخنيكى- مسلكى، تربيه معلم، تعليمات خاص و سواد آموزى با رعايت اصول اسلامى و اساسات علمى پيداكوژى معاصر از طريق ايجاد و تقويه همكارى ميان مؤسسات تعليمى خصوصى و دولتى.
4- تبادله تجارب ميان مؤسسات تعليمى خصوصى و دولتى و استفاده از روش هاى تعليمى و تربيتى مؤثر و مؤفق یکدیگر.
۵- تنظیم امور مربوط به طرز تأسيس، نصاب و پلان تعليمى و شرايط پذيرش شاكردان، معلمان، استادان ومدرسان مؤسسات تعليمى خصوصى.
۶- فراهم آورى تسهيلات و امكانات بيشتر آموزشی برای شاكردان.
٧- نظارت از فعاليت مؤسسات تعليمى خصوصى. -
مادۀ سوم: اصطلاحات آتى در اين مقرره داراى مفاهيم ذيل مى باشد:
١- مؤسسه تعليمى خصوصى: مشتمل است بر مؤسسات تعليمات عمومى، تعليمات خاص، تعليمات اسلامى، تعليمات تخنیكی- مسلكی، حرفوی و هنرى، تربيه معلم و سواد آموزى كه از طرف اشخاص حقيقى و حكمى (داخلى و خارجی) تأسیس می گردد.
٢- تعليمات عمومى: تعليمات قبل از مكتب، تعليمات اساسى و ثانوى است كه طبق معيارها ونصاب تعليمى تعليمات عمومی وزارت معارف در مؤسسۀ تعلیمی خصوصی، تدریس می گردد.
٣- تعليمات خاص: تعليمات است كە طبق معيار ها و نصاب تعلیمی تعلیمات خاص وزارت معارف برای شاگردانى كه نيازمندى هاى خاص آموزشى دارند به شمول اشخاص داراى معلوليت، در مؤسسه تعليمى خصوصى تدريس مى کردد.
4- تعليمات اسلامى: تعليماتى است كه طبق معيارها و نصاب تعليمى تعليمات اسلامى وزارت معارف در مؤسسه تعلیمی خصوصی تدریس می گردد.
۵- تعليمات تخنيكى- مسلكى، حرفوى و هنرى: تعليماتى است كه در رشته هاى اختصاصى مربوط براى صنوف (هفتم الى دوازدهم) و بالاتر از آن الى صنف چهاردهم طبق معيارها ونصاب تعليمى تعليمات تخنيكى- مسلكى وزارت معارف در مؤسسه تعليمى خصوصى تدريس مى كردد.
۶- تربيه معلم: تعليماتى است كه به منظور تعليم وتربيه معلمين مسلكى در رشته هاى مختلف توسط مؤسسه تعليمى خصوصى مطابق معيارها و نصاب تعليمى تربيه معلم وزارت معارف بيش برده مى شود. ٧۔ سواد آموزی: آموزش سواد اساسی و سواد مابعد (خواندن، نوشتن، حساب کردن و مھار تھای زندگی) است که طبق معيارها و نصاب تعليمى سواد آموزی در مؤسسۀ تعلیمی خصوصی تدریس می گردد.
٨- مؤسسه تعليمى خصوصى بين المللى: مؤسسه است كه به منظور عرضه تعليم و تربيه براى اطفال اتباع خارجى مقيم افغانستان تأسيس مى كردد.
٩- نصاب تعليمى مؤسسه تعليمى خصوصى بين المللى: نصاب تعليمى بين المللى يذيرفته شده يك كشور خارجى است که به زبان همان كشور در مؤسسه تعليمى خصوصی بين المللى تدريس می گردد.
١٠- مؤسس: شخص حقيقى يا حكمى است كه منحيث مسئول مؤسسه، منابع مالی، مواد آموزشى و تجهيزات مؤسسه تعلیمی خصوصی را تدارک و جواز تأسیس آن را از وزارت معارف، بدست مى آورد.
١١- مدير مسئول: شخصى است كه امور تدريسى، ادارى وساير فعاليتهاى تعليمى وتربيتى مؤسسه تعليمى خصوصى را ساز ماندهى و اداره مى نمايد.
١٢- نصاب واحد تعليمى: معيارى است كه اهداف كلى تعليم وتربيه عمومى و خصوصى را تثبيت نموده وبر اساس آن وزارت معارف مفردات تعلیمی کتب درسی، طرز آموزش و ارزیابی، مواد و وسایل درسى و ممد درسى آنرا تهيه و تنظيم مى نمايد.
١٣- پلان تعليمى: جدولى است كه در آن تعداد مضامين هر صنف و ساعات درسى به صورت هفته وار با نظرداشت نصاب تعليمى مشخص شده و بعد از منظورى وزارت معارف در مؤسسه تعليمى خصوصى طوريكسان، تطبيق مى شود.
١4- تضمين: وجوه نقدى است كه طبق حكم مندرج جزء (٥) فقره (١) ماده ششم اين مقرره در یکی از بانک هاى دولتی به و دیعه گذاشته می شود.
١٥- جواز فعاليت: سند كتبى است كه مطابق احكام اين مقرره برای مؤسس از طرف وزارت معارف، صادر مى گردد.
١۶- آموزش فعال: آموز اندن دانش و معلومات است كه آموزنده از طريق فعاليت هاى ذهنى، جسمى، گروهى وتمرين آنرا در ذهن خود دوباره سازى نموده، اجزاء و ارتباطات داخلى و خارجى آنرا درك و مهارت تطبيق آنرا در شرايط بيرون از صنف كسب مى نمايد.
١٧- حق الاجرت (فيس): مبلغى است كه در برابر عرضه خدمات تعليمى و تربيتى در جريان سال تعليمى وتربيتى در جریان سال تعلیمی در اخیر هر ماه از شاگرد اخذ می گردد.
١٨- حق الشمول: (داخله): مبلغی است كه حین شمولیت در مؤسسه صرف برای یکبار از شاگرد اخذ می گردد. - ماده چهارم: در راس مؤسسە تعليمى خصوصی مؤسس قرار دار د كه از امور مربوط مؤسسه مطابق احكام اين مقرره نزد وزارت معارف مسئوليت دارد.
- برای مطالعه کامل این قوانین کتاب را از لینک زیر دانلود نمایید.